صفحه نخست | سخن سبز | در باره مسجد | فعالیت ها | برنامه ها | حماسه حضور | نخبگان | حامیان | پرسش و پاسخ | نوا و نما | پیوندها | ارتباط با ما

سیزدهم مهرماه هجرت حضرت امام خمینی از عراق به پاریس

در سال 1357، وقتي كه نهضت اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني به اوج خود رسيده بود، رژيم شاه پس از آنكه از سكوت امام نا اميد شد، دست به فعاليت‌هاي سياسي براي محدود كردن ايشان و يا اخراج وی از عراق زد.

حجت‌الاسلام سید محمود دعایی كه سال‌ها در عراق اقامت داشته و از جمله معتمدین و از نزدیكان امام محسوب می‌شد و در آن زمان از طرف ایشان با مقامات عراقی در ارتباط بود، در مورد جریان‌هایی كه منجر به عزیمت امام از عراق به فرانسه شد، می‌گوید:

رژیم شاه بر مبنای قرارداد الجزیره، به عراقی ها فشار می‌آورد تا جلوی فعالیت‌های مبارزاتی امام را بگیرند. عراقی ها هم روز به روز محدودیت را شدیدتر می‌كردند تا این كه یك روز مرا خواستند و رسما پیامی برای امام به من دادند، مبنی بر این كه ما در عین این كه به شما احترام می‌گذاریم، ولی به خاطر روابط با شاه، محذوراتی داریم. از این رو از شما می‌خواهیم كه رعایت شرایط ما را بنمایید و فعالیت ها به این صورت علنی نباشد. وقتی این پیام را برای امام بردم، امام فرمودند: این آغاز كار است. شما به بعثی‌ها بگو من چنین چیزی را نمی‌پذیرم. من نمی توانم ساكت باشم و در ایران كسانی كه به من اعتقاد دارند، مبارزه كنند و خون بدهند. اگر ایشان نمی‌خواهند من این جا باشم، می‌روم و جای دیگر حرفم را می‌زنم. عراقی‌ها ابتدا نمی‌خواستند زیاد سخت‌گیری كنند، لذا تنها بر این جهت اصرار داشتند كه نوارهای امام از طریق عراق به ایران فرستاده نشود و اعلامیه‌ها در عراق تكثیر نشود، اما فشار ساواك و مسئولین دیپلمات ایران به قدری قوی شده بود كه عراقی‌ها ناگزیر شدند جلو فعالیت ها را بگیرند. به همین منظور بیت حضرت امام را محاصره كردند و چند تن از دوستان امام را دستگیر كردند. امام به عنوان اعتراض به رژیم بعث به خاطر فشارها و اذیت‌ها اعتصاب كردند و از منزل بیرون نمی‌آمدند. انعكاس این مسأله در خارج برای رژیم عراق، قابل تحمل نبود، لذا به ناچار از امام عذرخواهی كردند و به ظاهر حلقه‌ی محاصره را برداشتند، ولی در واقع تحت عنوان این كه از طرف ایران می خواهند به شما سوء قصد كنند و ما باید از شما حفاظت كنیم، مراقبت و كنترل بیت امام را شدید كردند كه امام فرمودند: ایشان حفاظت نمی كنند، بلكه نظارت می‌كنند.

به دنبال فشار سیاسی ایران، در ديدار وزراى خارجه ايران و عراق که در نـيـويـورك انجام شد، تصـمـيـم به اخراج امام خمينـى از عراق گرفته شـد.

روز دوم مـهـر 1357 مـنزل امـام در نجف بـوسيله قـواى بعثـى محاصره گرديـد و رفت و آمد‌ها كنترل و محدود شد. انعكاس ايـن خبـر با خشـم گستـرده مسلمانان در ايران, عراق و ديگـر كشـورها مـواجه شـد.

بالاخره سيزده سال پس از ورود امام خميني (ره) به عراق و اقامت در نجف و به دنبال فشارهاي دولت بعثي براي محدود كردن فعاليت هاي سياسي ايشان، صبح روز ۱۲ مهر ۱۳۵۷شمسی حضرت امام خميني (ره) با چند تن از نزديكان، تصميم به مهاجرت از عراق به سمت سوريه گرفتند اما به علت تيرگي روابط عراق و سوريه، قرار شد كه از طريق كويت عازم سوريه شوند. با آنكه جهت ورود به كويت، ويزا صادر شده بود، پس از رسيدن به مرز كويت، مقامات دولت كويت دستور جلوگيري از ورود ايشان به خاك كويت را صادر كردند از اين رو، ساعاتي را در مرز ماندند. در ساعات پاياني اين روز، مأموران مرزي عراق به امام اطلاع دادند كه بازگشتشان به نجف بلامانع است، اما امام از بازگشت به نجف خودداري كردند و شب را در بصره گذرانده، پـس از مشـورت با فـرزنـدشان ( حجه الاسلام حاج سيـد احمـد خمينـى ) تصميـم بـه هجـرت به پاريـس گرفتند، عراقي ها نيز موافقت خود را اعلام كردند.

عصر روز سيزدهم مهر ۵۷، امام و همراهان به بغداد منتقل شده و روز بعد، اين مهاجر بزرگ با كاروان كوچك همراهش براي خدا، به سوي خدا ، هجرتي تاريخي و سرنوشت ساز را آغاز نمود.

در  روز 14 مهـر ايشان وارد پاريس شدند و دو روز بعد درمنزل يكى از ايرانـيـان در محله نوفـل لـوشـاتــو (حـومـه پاريـس) مستقـر شـدنـد.

مامـوريـن كاخ اليزه نظر رئيـس جـمهـور فـرانسه را مبنـى بـر اجتناب از هرگـونه فـعـالـيـت سـياسـى بـه امام ابلاغ كـردنـد. ايـشـان نيز در واكـنـشــى تنـد تصـريح كـرده بـود كه ايـنگونـه محدوديت ها خلاف ادعاى دمكراسى است و اگر او ناگزير شـود تا از ايـن فرودگـاه بـه آن فـرودگـاه و از ايـن كـشـور بـه آن كـشـور بـرود بـاز دست از هـدف هايـش نخـواهـد كشيـد .

امام خمینی به هنگام هجرت به پاريس در پيامي به ملت ايران، دلايل اين هجرت را چنين بيان نمودند:
"اكنون كه من به ناچار بايد ترك جوار اميرالمؤمنين عليه السلام را نمايم و در كشورهاي اسلامي دست خود را براي خدمت به شما ملت محروم كه مورد هجوم همه جانبه اجانب و وابستگان به آنان هستيد، باز نمي‌بينم و از ورود به كويت با داشتن اجازه، ممانعت نموده‌اند، به سوي فرانسه پرواز مي‌كنم. پيش من مكان معيني مطرح نيست؛ عمل به تكليف الهي مطرح است. مصالح عاليه اسلام و مسلمين مطرح است. ما و شما، امروز كه نهضت اسلامي به مرتبه حساسي رسيده است، مسؤول هستيم. اسلام از ما انتظار دارد."

در مدت اقامت چهارماهه امام در پاريس، نوفل لوشاتو، به مهم ترين مركز خبري جهان تبديل شده بود. حضرت امام تا چند روز پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران در همين مكان به سر برده و ملت مسلمان ايران را در سرنگوني رژيم شاهنشاهي، رهبري مي نمودند.

اقامت ايشان در فرانسه بر خلاف تصور رژيم شاه، باعث تسريع در انقلاب شد و هر روز سيل خبرنگاران و عكاسان به ديدار امام مي‌شتافتند؛ به طوري که، اين دهكده كوچك به كانون مهمترين اخبار جهان تبديل شد و پس از چند ماه منجر به پيروزي انقلاب اسلامي گرديد.