صفحه نخست | سخن سبز | در باره مسجد | فعالیت ها | برنامه ها | حماسه حضور | نخبگان | حامیان | پرسش و پاسخ | نوا و نما | پیوندها | ارتباط با ما |
پرسش و پاسخ های مسابقه فرهنگی میلاد رسول رحمت _ 1392
بسم الله الرحمن الرحیم
پیامبر اكرم (ص) از نگاه امام صادق علیه السلام پیامبر اكرم (ص) می فرمایند: وقتی می خواهی عیوب دیگران را یاد كنی، عیوب خویش را به یاد آور. (كنز العمال، ج 3، ص 586( در طول تاریخ ادیان، كمتر پیامبری وجود دارد كه مانند پیامبر اسلام (ص) تمام خصوصیات و جوانب زندگى ایشان به طور واضح و روشن، بیان و ثبت شده باشد. خداوند متعال در قرآن با زیباترین عبارات و كامل ترین بیانات، آن حضرت را معرفى نموده و با عالى ترین صفات ستوده است و مى فرماید: « و اِنّك لَعلی خُلق عَظیم» ؛ (قلم/4) " ای پیامبر! تو بر اخلاقى عظیم استوار هستى. ” نیز مى فرماید: «محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الكفار رحماء بینهم.» (فتح/29( محمد (ص) فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سر سخت و در میان خود مهربانند. محققان و دانشمندان در ابعاد گوناگون زندگى حضرت محمد (ص) سخن گفته اند. اما ائمه علیهم السلام با نگاهى ژرف و دقیق، سیماى آن شخصیت بىنظیر و دُرّیكتاى عالم خلقت را به تماشا نشسته و به معرفى زندگى، مبارزات و آموزههاى آن حضرت پرداختند. در این نوشتار گوشه هایى از زندگى و شخصیت پیامبر اكرم (ص) را از نگاه امام صادق علیه السلام بررسی می كنیم.
تولد نور امام صادق (ع) به نقل از سلمان فارسى فرمود: پیامبر اكرم (ص) فرمود: خداوند متعال مرا از درخشندگى نور خویش آفرید. همچنین امام صادق (ع) فرمود: خداوند متعال خطاب به رسول اكرم (ص) فرمود: «اى محمد! قبل از این كه آسمانها، زمین، عرش و دریا را خلق كنم، نور تو و على را آفریدم... .» ثقة الاسلام كلینى (ره) مىنویسد: امام صادق (ع) فرمود: « هنگام ولادت حضرت رسول اكرم (ص) فاطمه بنت اسد نزد آمنه (مادر گرامى پیامبر) بود. یكى از آن دو به دیگرى گفت: آیا مىبینى آنچه را من مىبینم؟ دیگرى گفت: چه مىبینى؟ او گفت: این نور ساطع كه مشرق و مغرب را فرا گرفته است! در همین حال، ابوطالب (ع) وارد شد و به آنها گفت: چرا در شگفتید؟ فاطمه بنت اسد ماجرا را گفت. ابوطالب به او گفت: مىخواهى بشارتى به تو بدهم؟ او گفت: آرى. ابوطالب گفت: از تو فرزندى به وجود خواهد آمد كه وصى این نوزاد خواهد بود.
نام هاى پیامبر كلبى، از نسب شناسان بزرگ عرب مىگوید: امام صادق (ع) از من پرسید: در قرآن چند نام از نامهاى پیامبر خاتم (ص) ذكر شده است؟ گفتم: دو یا سه نام. امام صادق (ع) فرمود:ده نام از نامهاى پیامبر اكرم در قرآن آمده است: "محمد، احمد، عبدالله، طه، یس، نون، مزمل، مدثر، رسول و ذكر" سپس آن حضرت براى هر اسمى آیهاى تلاوت فرمود و فرمودند: ”ذكر“ یكى از نامهاى محمد (ص) است و ما (اهل بیت) «اهل ذكر» هستیم. كلبى! هر چه مىخواهى از ما سؤال كن. كلبى مىگوید: به خدا سوگند! از ابهت صادق آل محمد (ع) تمام قرآن را فراموش كردم و یك حرف به یادم نیامد تا سؤال كنم.
عظمت نام محمد صلی الله علیه و آله جلوه نام محمد (ص) براى امام صادق (ع) به گونه اى بود كه هر گاه نام مبارك حضرت محمد (ص) به میان مىآمد، عظمت و كمال رسول خدا (ص) چنان در وى تاثیر مىگذاشت، كه رنگ چهره اش دگرگون مىشد، به طورى كه آن حضرت در آن حال، براى دوستان نیز ناآشنا مىنمود. امام صادق (ع) گاهى بعد از شنیدن نام پیامبر(ص) مىفرمود: جانم به فدایش. اباهارون مىگوید: روزى به حضور امام صادق (ع) شرفیاب شدم. آن حضرت فرمود: اباهارون! چند روزى است كه تو را ندیده ام. عرض كردم: خداوند متعال به من پسرى عطا فرمود. آن حضرت فرمود: خدا او را براى تو مبارك گرداند. چه نامى براى او انتخاب كرده اى؟ گفتم: او را محمد نامیده ام. امام صادق(ع) تا نام محمد را شنید (به احترام آن حضرت) صورت مباركش را به طرف زمین خم كرد، نزدیك بود گونه هاى مباركش به زمین بخورد. آن حضرت زیرلب گفت: محمد، محمد، محمد. سپس فرمود: جان خودم، فرزندانم، پدرم و جمیع اهل زمین فداى رسول خدا (ص) باد! او را دشنام مده! كتك نزن، بدى به او نرسان، بدان! در روى زمین خانه اى نیست كه در آن نام محمد وجود داشته باشد، مگر این كه آن خانه در تمام ایام مبارك خواهد بود.
سیماى پیامبر اكرم (ص( امام جعفر صادق (ع) فرمود: امام حسن (ع) از دایىاش، «هند بن ابىهاله» كه در توصیف چهره پیامبر (ص) مهارت داشت، درخواست نمود تا سیماى دل آراى خاتم پیامبران (ص) را براى وى توصیف نماید. هند بن ابى هاله در پاسخ گفت: « رسول خدا (ص) در دیده ها با عظمت مىنمود و در سینه ها محبتش وجود داشت. قامتش رسا، مویش نه پیچیده و نه افتاده، رنگش سفید و روشن، پیشانیش گشاده، ابروانش پرمو و كمانى و از هم گشاده، در وسط بینى برآمدگى داشت، ریشش انبوه، سیاهى چشمش شدید، گونه هایش نرم و كم گوشت، دندان هایش باریك و اندامش معتدل بود. آن حضرت هنگام راه رفتن با وقار حركت مىكرد. وقتى به چیزى توجه مىكرد، به طور عمیق به آن مىنگریست. به مردم خیره نمىشد، به هر كس مىرسید سلام مىكرد؛ همواره هادى و راهنماى مردم بود. براى از دست دادن امور دنیایى خشمگین نمىشد. اكثر خندیدن آن حضرت تبسم بود، برترین مردم نزد وى كسى بود كه، بیشتر مواسات و احسان و یارى مردم نماید... »
اوصاف پیامبر در تورات و انجیل خداوند متعال در وصف پیامبر(ص) فرمود:« الذین ءاتینهم الكتب یعرفونه كما یعرفون ابناءهم و ان فریقاً منهم لیكتمون الحق و هم یعلمون.» ؛ كسانى كه كتاب آسمانى به آنان دادیم، او را همچون فرزندان خود مىشناسند؛ (ولى) جمعى از آنان، حق را آگاهانه كتمان مىكنند. امام صادق (ع) فرمود:«یعرفونه كما یعرفون ابناءهم» زیرا خداوند متعال در تورات و انجیل و زبور، حضرت محمد (ص)، بعثت، مهاجرت، و اصحابش را چنین توصیف نمود:«محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الكفار رحماء بینهم...»( فتح/29) ؛ محمد(ص) فرستاده خداست ؛ و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شدید و در میان خود مهربانند. پیوسته آنها را در حال ركوع و سجود مىبینى، در حالى كه همواره فضل خدا و رضاى او را طلبند. نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمایان است. این، توصیف آنان در تورات و توصیف آنان در انجیل است... . امام صادق (ع) فرمود: این، صفت رسول خدا (ص) و اصحابش در تورات و انجیل است. زمانى كه خداوند پیامبر خاتم (ص) را به رسالت مبعوث نمود، اهل كتاب (یهود و نصارى) او را شناختند؛ اما نسبت به او كفر ورزیدند، همان گونه كه خداوند متعال فرمود: «فلما جاءهم ما عرفوا كفروا به...» ؛ (بقره /89) هنگامى كه این پیامبر نزد آنها آمد كه (از قبل) او را شناخته بودند، به او كافر شدند. خداوند متعال در قرآن كریم، در وصف پیامبر (ص) مى فرماید: «و ما ارسلناك الا رحمة للعالمین»؛ ( انبیاء/107) ما تو را جز براى رحمت جهانیان نفرستادیم. قرآن نیز مى فرماید: «اشداء علی الكفار رحماء بینهم» ؛ در برابر كفار سرسخت و شدید و در میان خود مهربانند.
برترین مخلوق حسین بن عبدالله مىگوید: به امام صادق(ع) عرض كردم: آیا رسول خدا (ص) سرور فرزندان آدم بود؟ آن حضرت فرمود: قسم به خدا، او سرور همه مخلوقات خداوند بود. خدا هیچ مخلوقى را بهتر از محمد (ص) نیافرید. امام صادق(ع) در حدیث دیگرى فرمود: چون رسول خدا (ص) را به معراج بردند جبرئیل تا مكانى با وى همراه بود و از آن به بعد او را همراهى نمىكرد. پیامبر(ص) فرمود: جبرئیل، در چنین حالى مرا تنها مىگذارى؟! جبرئیل گفت: تو برو. سوگند به خدا، در جایى قدم گذاشتهاى كه هیچ بشرى قدم نگذاشته و پیش از تو بشرى به آن جا راه نیافته است. معمر بن راشد مىگوید: از امام صادق (ع) شنیدم كه فرمود: یك نفر یهودى خدمت رسول خدا (ص) رسید و به دقت او را نگریست. پیامبر اكرم(ص) فرمود: اى یهودى! چه حاجتى دارى؟ یهودى گفت: آیا تو برترى یا موسى بن عمران؛ آن پیامبرى كه خدا با او تكلم كرد و تورات را بر او نازل نمود و به وسیله عصایش دریا را براى او شكافت و به وسیله ابر بر او سایه افكند؟ پیامبر(ص) فرمود: خوش آیند نیست كه بنده خود ستایى كند، ولكن (در جوابت) مىگویم كه حضرت آدم (ع) وقتى خواست از خطاى خود توبه كند، گفت: «اللهم انی اسئلك بحق محمد و آل محمد لما غفرت لی» ؛ خدایا! به حق محمد و آل محمد از تو مىخواهم كه مرا عفو نمایى. خداوند نیز توبه اش را پذیرفت. حضرت نوح (ع) وقتى از غرق شدن در دریا ترسید گفت: «اللهم انی اسئلك بحق محمد و آل محمد لما انجیتنی من الغرق» ؛ خدایا به حق محمد و آل محمد از تو در خواست مىكنم. مرا از غرق شدن نجات بدهى. خداوند نیز او را نجات داد. حضرت ابراهیم(ع) در داخل آتش گفت: «اللهم انی اسئلك بحق محمد و آل محمد لما انجیتنی منها»؛ خدایا! به حق محمد و آل محمد از تو مىخواهم كه مرا از آتش نجات دهى. خداوند نیز آتش را براى او سرد و گوارا نمود. حضرت موسى(ع) وقتى عصایش را به زمین انداخت و در خود احساس ترس نمود گفت: «اللهم انی اسئلك بحق محمد و آل محمد لما انجیتنی» ؛ خدایا! به حق محمد و آل محمد از تو در خواست مى نمایم كه مرا ایمن گردانى. خداوند متعال به او فرمود: «قلنا لا تخف انك انت الاعلی» (طه /68) نترس. مسلماً تو برترى. اى یهودى، اگر موسى(ع) امروز حضور داشت و مرا درك مىكرد و به من و نبوت من ایمان نمىآورد، ایمان و نبوتش هیچ نفعى به حال اونداشت. اى یهودى! از ذریه من شخصى ظهور خواهد كرد به نام مهدى (ع) كه در زمان خروجش، عیسى بن مریم براى یارى او فرود مىآید و پشت سر او نماز مىخواند.
سیاستمدارى پیامبر(ص( در«زیارت جامعه»، در وصف ائمه (ع) كه پرورش یافتگان مكتب نبوتند، آمده است: «وساسه العباد». فضیل بن یسار مىگوید: از امام صادق (ع) شنیدم كه به بعضى از اصحاب خویش فرمود: خداوند عز و جلّ پیغمبرش را تربیت كرد و نیكو تربیت فرمود. چون تربیت او را تكمیل نمود، فرمود: «انك لعلی خلق عظیم»، تو بر اخلاق عظیمى استوارى. سپس امر دین و امت را به او واگذار نمود تا سیاست و اداره بندگانش را به عهده بگیرد، سپس فرمود: «ما اتاكم الرسول فخذوه و ما نهاكم عنه فانتهوا» (حشر/7)، آنچه را رسول خدا براى شما آورد، بگیرید، (و اجرا كنید) و از آنچه نهى كرد، خود دارى نمایید. رسول خدا (ص) استوار، موفق و مؤید به روح القدس بود و نسبت به سیاست و تدبیر خلق، هیچ گونه لغزش و خطایى نداشت و به آداب خدا تربیت شده بود.
زهد و وارستگى حضرت محمد (ص) هرگز نسبت به دنیا و لذایذ زودگذر آن میلى نشان نداد، به آن توجهى نكرد. امام صادق (ع) مىفرماید: روزى رسول خدا (ص) در حالى كه محزون بود از منزل خارج شد فرشته اى بر او نازل شد، در حالى كه كلید گنجهاى زمین را به همراه داشت. فرشته گفت: اى محمد (ص)، این كلیدهاى گنجهاى زمین است. پروردگارت مىفرماید: این كلیدها را بگیر و در گنجهاى زمین را باز كن و آنچه مىخواهى از آن استفاده نما. بدون این كه نزد من ذرهاى از آنها كم شود. پیامبر(ص) فرمود:«دنیا خانه كسى است كه خانه (واقعى) ندارد. كسانى دور آن جمع مىشوند كه عقل ندارند.» ابن سنان مىگوید: امام صادق(ع) فرمود: مردى نزد پیامبر(ص) آمد، در حالى كه آن حضرت روى حصیرى نشسته بود كه زبرى آن بر بدن آن حضرت اثر گذاشته بود، و بر بالشى از لیف خرما تكیه نموده بود، كه بر گونه هاى گلگونه اش نفوذ كرده بود. آن مرد در حالى كه جاهاى اثر كرده را مسح مىنمود، گفت: كسرى و قیصر (پادشاهان ایران و روم) هرگز چنین راضى نمىشوند و بر حریر و دیبا مىخوابند و تو (كه سرور مخلوقات خدایى) بر این حصیر! پیامبر(ص) فرمود: به خدا من از آنها برتر و گرامى تر هستم. من كجا و دنیا كجا! مثال زودگذر بودن دنیا، مثال شخصى است كه بر درختى سایه دار عبور مىكند، لحظه هایى از سایه درخت استفاده مىكند و وقتى سایه تمام شد، از آن جا كوچ مىكند و درخت را رها مىكند.
خطبه امام صادق(ع) در وصف حضرت محمد(ص) بردبارى، وقار و مهربانى خدا سبب شد تا گناهان بزرگ و كارهاى زشت مردم، مانع نشود كه دوست ترین و شریف ترین پیغمبرانش، یعنى محمد بن عبدالله(ص) را براى مردم برگزیند. محمد بن عبدالله(ص) در حریم عزت تولد یافت: در خاندان شرافت اقامت گزید، حسب و نسبش آلوده نگشت، صفاتش را دانشمندان بیان كردند و حكیمان در وصفش اندیشه نمودند. او پاكدامنى بى نظیر، هاشمى نسبى بى مانند، و بى مانندى از اهل مكه بود. «حیا» صفت او بود و «سخاوت» طبیعتش، به متانتها و اخلاق نبوت سرشته شده بود. اوصاف خویشتن دارىهاى رسالت بر او مهر شده بود تا آن گاه كه مقدرات و قضا و قدر الهى عمر او را به پایان رسانید و حكم حتمى پروردگار او را به سرانجامش منتهى ساخت. هر امتى، امت پس از خود را به آمدنش مژده داد. نسل به نسل از حضرت آدم تا پدر بزرگوارش، عبدالله، پدرى او را به پدر دیگر تحویل داد. ولادتش در بهترین طایفه، گرامىترین نواده (بنىهاشم)، شریف ترین قبیله (فاطمه مخزومیه) و محفوظ ترین شكم باردار (آمنه دختر وهب) و امانت دارترین دامن بود.
خدا او را برگزید، پسندید و انتخاب كرد، سپس كلیدهاى دانش و سرچشمه هاى حكمت را به او داد. او را مبعوث نمود تا رحمت بر بندگان و بهار جهانیان باشد. خداوند كتابى را بر او نازل كرد، كه بیان و توضیح هر چیزى در آن است و آن را به لغت عربى، بدون هیچ انحرافى قرار داد، به امید این كه مردم پرهیزكار شوند. آن را براى مردم بیان كرد و معارف آن را روشن ساخت و با آن، دینش را آشكار ساخت . واجباتى را لازم شمرد، حدودى را براى مردم وضع نمود و بیان كرد و مردم را آگاه ساخت. آن حضرت در آن امور، راهنمایى به سوى نجات و نشانه هاى هدایت به سوى خدا است. رسول خدا (ص) رسالتش را تبلیغ كرد، ماموریتش را آشكار ساخت، بارهاى سنگین نبوت را كه به عهده گرفته بود، به منزل رسانید و به خاطر پرورگارش صبر كرد و در راهش جهاد نمود. با برنامه ها و انگیزههایى كه براى مردم پى ریزى نمود و منارههایى كه نشانه هاى آن را برافراشت، براى امتش خیر خواهى كرد و آنها را به سوى نجات و رستگارى فرا خواند و به یاد خدا تشویق و به راه هدایت دلالت كرد، تا مردم پس از او گمراه نشوند. آن حضرت نسبت به مردم دلسوز و مهربان بود.
مأخذ: برداشتی آزاد از سایت تبیان
سوالات و پاسخ های صحیح مسابقه فرهنگی میلاد رسول رحمت
سوال(یک) : نام مادر گرامی پیامبر اکرم (ص) کدام است؟ الف: فاطمه بنت اسد ب: خدیجه ج: فاطمه د: آمنه دختر وهب
سوال(دو) : نام های پیامبر گرامی اسلام در قرآن چند تا و چیست؟ الف: ده تا. محمد، احمد، عبدالله، ابراهیم، یس، نون، مزمل، مدثر، رسول و ذكر. ب: ده تا و محمد، احمد، عبدالله، طه، یس، نون، مزمل، مدثر، رسول و ذكر. ج: ده تا و محمد، احمد، عبدالله، طه، یس، اسماعیل، مزمل، مدثر، رسول و ذكر. د: ده تا و محمد، احمد، عبدالله، طه، یس، نون، اسحق، مدثر، رسول و ذكر.
سوال(سه) : چه کسی در توصیف چهره پیامبر (ص) مهارت داشت؟ الف: معمربن راشد ب: حسین بن عبدالله ج: هند بن ابىهاله د: ثقة الاسلام كلینى
سوال(چهار) : این وصف از پیامبر (ص) "و ما ارسلناك الا رحمة للعالمین" در کدام یک از کتب آسمانی آمده است؟ الف: تورات ب: انجیل ج: انجیل و زبور د: قرآن کریم
سوال(پنج) : این سخن از کیست؟ " مثال زودگذر بودن دنیا، مثال شخصى است كه بر درختى سایه دار عبور مىكند، لحظه هایى از سایه درخت استفاده مىكند و وقتى سایه تمام شد، از آن جا كوچ مىكند و درخت را رها مىكند " الف: ابن سنان ب: امام صادق (ع) ج: امام علی (ع) د: هیچکدام
سوال(شش) : این سخن از کیست؟ "وقتی می خواهی عیوب دیگران را یاد كنی، عیوب خویش را به یاد آور" الف: پیامبر اکرم(ص) ب: امام صادق (ع) ج: امام علی (ع) د: هیچکدام
سوال(هفت) : عبارت " وساسه العباد " که به وصف ائمه علیهم السلام اشاره دارد در کدامیک از زیارات آمده است؟ الف: زیارت جامعه کبیره ب: زیارت امین الله ج: زیارت آل یاسین د: زیارت وارث
سوال(هشت) : کدامیک از اوصاف پیامبر گرامی اسلام در خطبه امام صادق(ع) (اصول كافى ج2، ص332 و 333 ) نقل شده است؟ الف: پاكدامنى، نسب بى مانند، حیا، سخاوت، متانت در اخلاق، ولادت در بهترین طایفه، گرامىترین نواده، شریف ترین قبیله و محفوظ ترین شكم باردار. ب: پاكدامنى، نسب بى مانند، سخاوت، متانت در اخلاق، ولادت در بهترین طایفه، گرامىترین نواده، شریف ترین قبیله و محفوظ ترین شكم باردار. ج: امانت دارترین دامن، كلیددارخزانه دانش وسرچشمه هاى حكمت، خیر خواهى برای امت دلسوز ومهربان نسبت به مردم. د: الف و ج
سوال(نه) : این سخن از کیست؟ " در روى زمین خانه اى نیست كه در آن نام محمد وجود داشته باشد، مگر این كه آن خانه در تمام ایام مبارك خواهد بود " الف: امام صادق (ع) ب: امام باقر(ع) ج: امام حسن (ع) د: امام علی (ع)
سوال(ده) : ترجمه آیه: « و اِنّك لَعلی خُلق عَظیم» کدام است؟ الف: محمد(ص) مخلوق عظیم و فرستاده خداست. ب: محمد(ص) خلقی مهربان و نیکو دارد. ج: ای پیامبر! تو بر اخلاقى عظیم استوار هستى. د: محمد(ص) توسط خالقی عظیم آفریده شده است.
|